Po raz trzeci portal Firmy.net we współpracy z Instytutem Badań i Analiz OSB przedstawia kondycję mikro- i małych firm wraz z analizą czynników, które na nią wpłynęły. Dokonana została ocena poziomu cen i zatrudnienia, sytuacji finansowej, odczuwanych wzrostów lub spadków popytu oraz postrzeganej przez firmy pozycji na rynku.
Badanie przeprowadzono w czerwcu 2014 r. na bazie 1300 mikroprzedsiębiorców z całej Polski.
- Czemu rok 2014 rozczarował mikroprzedsiębiorców?
- Dlaczego nie nastąpił zapowiadany wzrost poziomu cen?
- Który sektor gospodarki jest w najlepszej kondycji?
- Jak sektor MŚP wpłynie na rynek pracy?
- Jak właściciele firm oceniają 10 lat Polski w UE?
- Na jakie działania rządu skarzą się przedsiębiorcy?
Jakie nastroje panują wśród właścicieli mikro- i małych firm?
Wyniki badania wskazują, że przedsiębiorcom jest niezwykle ciężko konkurować na rynku z powodu niezadowalającego ich poziomu popytu. Wiąże się to z obniżaniem przez nich cen, pomimo rosnących kosztów prowadzenia działalności. Niezmiernie trudno jest im również przewidywać, jaka będzie ich sytuacja w nadchodzącym półroczu. Wpływ na to mają zmieniające się uwarunkowania gospodarcze oraz zmiany regulacyjno-prawne podejmowane przez rząd.
Pomimo wciąż utrzymującej się recesji w wielu obszarach działalności, przedsiębiorcom nie brakuje wiary w poprawę sytuacji.
Jaka była kondycja mikro i małych firm w I połowie 2014 r.?
Okres minionego półrocza uwarunkowany był dalszą recesją rezultatów działalności w sektorze mikroprzedsiębiorstw. Pomimo optymistycznych oczekiwań poprawy sytuacji w wielu sferach funkcjonowania przedsiębiorstw, okres ostatnich 6 miesięcy przyniósł wiele trudności w utrzymaniu dotychczasowego poziomu sprzedaży i poziomu cen, a sytuacja finansowa wielu firm pogorszyła się.
- Odnotowano dalszy spadek popytu na rynku krajowym (odczuło go aż 33,9%, w porównaniu do 23,3%, które odczuło poprawę, 44,8% utrzymało ten sam poziom sprzedaży). Nastąpiło rozczarowanie brakiem nowych klientów, których oczekiwano z początkiem 2014 r.
- Niski poziom sprzedaży spowodował, że przedsiębiorcy decydowali się częściej na dalsze obniżanie cen (27,2%) niż ich podwyższanie (18,3%) Spora grupa utrzymała je na stałym poziomie – 54,5%. Utrzymanie pozycji na rynku w dalszym stopniu opiera się na strategii przetrwania w oparciu o konkurencyjność cenową.
- Małe firmy nie nadrobiły strat finansowych z 2013 r. poprzez planowane na 2014 r. podnoszenie cen. Wciąż padający popyt doprowadził do dalszego pogorszenia się sytuacji finansowej u 39,2% firm (40,9% zachowała stabilność, 19,9% odnotowała poprawę).
- Pomimo odczuwanych trudności, tendencja spadku zatrudnienia w przedsiębiorstwach osiągnęła niewysoki poziom, który należy powiązać również z sezonowością prac w rolnictwie i budownictwie. 79,2% firm utrzymała poziom zatrudnienia na tym samym poziomie. Jednak więcej firm zwalniało (11,1%), niż zatrudniało pracowników (9,7%).
- W przypadku budowania konkurencyjnej pozycji na rynku, ponad połowa przedsiębiorstw utrzymała swoje miejsce wśród konkurencji (60,2%). W grupie pozostałych firm częściej ich pozycja poprawiła się (27,2%) niż pogorszyła (12,6%).
BRANŻOWO:
Trudności wystąpiły w niemal wszystkich sektorach gospodarki, a zatem w budownictwie, handlu, usługach i w przemyśle. Jedynie w rolnictwie (w tym w leśnictwie, łowiectwie i rybactwie) charakterystyczna była tendencja poprawy sytuacji finansowej oraz wzrost poziomu cen. Spadek poziomu zatrudnienia, jaki nastąpił w sektorze rolnictwa związany był z mniejszą aktywnością tych podmiotów w okresie jesienno-zimowym.
Jakie są prognozy na II połowę 2014 r.?
Mikro- i małe firmy oczekują poprawy sytuacji w II połowie bieżącego roku dzięki większej sprzedaży. Ożywienie popytu ma nastąpić za sprawą dalszych obniżek cen. Przedsiębiorcy planują także nieznacznie zwiększyć zatrudnienie. Dobre półrocze szykuje się również dla eksporterów.
- Pomimo wciąż trudnej sytuacji w gospodarce, mają ogromne nadzieje na poprawę swoich sytuacji (34,6% przewiduje poprawę sytuacji, 19,2% spadek, 46,2% stabilizację).
- Opinie na temat poprawy ogólnej sytuacji firm nie opierają się jednak na przekonaniu, że będzie to możliwe dzięki wzrostowi cen. Ponad połowa przedsiębiorców (59,1%) oczekuje, że utrzyma taki sam poziom cen. Pozostali częściej przewidują obniżenie poziomu cen (21,8%) niż ich wzrost (19,1%).
- Przedsiębiorcy oczekują wzrostów sprzedaży dzięki niższym cenom. W ten sposób mają nadzieję na ożywienie gospodarki (46,1% stabilizacja w poziomie sprzedaży, 25,6% – spadek, 28,3% – wzrost).
- Widoczne jest umacnianie się pozycji konkurencyjnej na rynkach zagranicznych. Wzrostu sprzedaży spodziewa się 28,3%, a spadku tylko 12,5%.
- Małe firmy liczą na utrzymanie dotychczasowej sytuacji finansowej na tym samym poziomie. Stabilizacja wśród 45%, pozostali w równym stopniu oczekują jej poprawy i pogorszenia (27,5%).
- 78,2% mikro- i małych firm utrzyma obecny poziom zatrudnienia z tendencją wzrostową (13,5% – wzrost, 8,3% – spadek).
- Zacięta walka o pozycję na rynku trwa. 60,4% firm zamierza utrzymać swoją pozycję na rynku, 28,7% – liczy na poprawę, 10,9% – obawia się pogorszenia).
Analiza poziomu zatrudnienia w małych firmach
W trwającym półroczu 86,5% mikro i małych firm nie zatrudni żadnego nowego pracownika. Jednak pozostałe firmy częściej będą zatrudniać niż zwalniać. Ostrożność w kwestii zatrudnienia wynika z wciąż niepewnej sytuacji finansowej oraz barier w postaci zbyt wysokich kosztów pracowniczych.
Gdzie jest praca w Polsce w małych firmach?
Tendencja obniżenia poziomu zatrudnienia nie wystąpiła jednak we wszystkich województwach.
W pierwszym półroczu tego roku firmy częściej przyjmowały niż zwalniały w województwach: łódzkim, lubuskim, podlaskim, warmińsko-mazurskim, małopolskim i wielkopolskim.
W pozostałych województwach nastąpiła tendencja spadkowa zatrudnienia.
W trwającym półroczu tendencja wzrostowa zmiany poziomu zatrudnienia w małych firmach obejmie liczniejszą grupę województw. Wprawdzie przedsiębiorcy we wszystkich województwach najczęściej utrzymają stały poziom zatrudnienia, ale w grupie pozostałych firm, przedsiębiorcy częściej będą zatrudniać niż zwalniać. Odwrotna sytuacja jest przewidywana jedynie w województwach: łódzkim, kujawsko-pomorskim i świętokrzyskim.
Specjaliści poszukiwani
Przedsiębiorcy deklarujący plany w zakresie wzrostu zatrudnienia w drugiej połowie br., poszukiwać będą na rynku pracy różnej kategorii specjalistów (35 proc.), pracowników ds. sprzedaży/obsługi klienta (34,3 proc.) oraz pracowników fizycznych/pracowników produkcji (33,8 proc.). O wiele mniejsze zapotrzebowanie deklarują w przypadku pracowników administracyjno-biurowych (12,7 proc.) oraz pracowników ds. marketingu i promocji (9,6 proc.).
Przyczyny braku wzrostu poziomu zatrudnienia w małych firmach:
- 38,6% – brak takiej potrzeby / obecny poziom jest optymalny
- 37,7% – zbyt wysokie koszty pracownicze
- 11,2% – trudności w znalezieniu wykwalifikowanych pracowników
- 7,8% – trudna sytuacja finansowa
- 4,6% – aktualny brak zleceń (kwestia sezonowości)
10 lat Polski w Unii Europejskiej okiem przedsiębiorców
Przedsiębiorcy uczestniczący w badaniu dostrzegają zmiany zachodzące na przestrzeni ostatnich 10 lat. Blisko połowa z nich (50,5%) uważa, że konsekwencje zmian, jakie dokonały się po wejściu do Unii Europejskiej pozytywnie wpłynęły na prowadzenie działalności biznesowej. Wśród pozostałych przedsiębiorców częściej dominowały poglądy o braku wpływu tych zmian na działalność biznesową (29,7%) nad głosami o jej negatywnym wpływie (19,8%). Bardzo nieliczna grupa przedstawicieli firm nie potrafiła dokonać takiej oceny.
Programy unijne 2014-2020
Stosunkowo wysoka i pozytywna ocena wpływu zmian zachodzących po wejściu do Unii Europejskiej, nie znajduje odzwierciedlenia w planach korzystania z dostępnych funduszy pomocowych Unii Europejskiej.
Ponad połowa przedsiębiorców (55,9%), nie wie, czy będzie korzystała ze środków pomocowych z Unii Europejskiej w latach 2014-2020. W grupie pozostałych, znacząco przeważają przedsiębiorcy, którzy nie zamierzają aplikować o wsparcie na rozwój swoich firm (31,4%). Najmniej liczną grupę stanowili przedsiębiorcy, którzy zamierzają rozwijać swoje firmy dzięki środkom z Unii Europejskiej (12,6%). Przedsiębiorcy, którzy takie plany posiadają najczęściej zamierzają aplikować o środki z Programów Regionalnych, właściwych dla danego województwa.
Przyczyny nie aplikowania:
- trudności w przyznaniu dotacji
- brak odpowiednich programów
- brak pewności o przyszłość firmy
- brak potrzeby lub czasu
- brak wiedzy o dotacjach
Ocena działań rządu z punktu widzenia prowadzenia własnego biznesu
88% przedsiębiorców, prowadzących własną działalność lub zatrudniający kilku pracowników, oceniło działalność rządu na rzecz poprawy ich sytuacji w ostatnim roku jako niekorzystną (40,5%) bądź nieodczuwalną (47,7%). Zaledwie 12% właścicieli z sektora mikro uznała, że ostatnio wprowadzone zmiany regulacyjno-prawne pozytywnie przełożyły się na prowadzenie biznesu w tym roku.
Największe bolączki mikro- i małych firm w I połowie 2014 r. dotyczą ostatnich zmian w podatku VAT, wysokich kosztów pracowniczych i wzrostu płacy minimalnej. Niezmiennie przedsiębiorcy skarżą się na wciąż za wysokie koszty ZUS i opodatkowanie. Powodem niezadowolenia jest również brak odpowiednich działań, które rząd mógłby podjąć, aby polepszyć sytuację sektora MŚP.
Nastąpiła nieznaczna poprawa w ocenie działań rządu w porównaniu do poprzedniego badania z grudnia 2013 r., jednak wciąż więcej przedsiębiorców narzeka na sytuację gospodarczą.
—
DARMOWY RAPORT DO POBRANIA:
KLIKNIJ, ABY POBRAĆ RAPORT
Plik PDF, 50 stron, 6,6 MB
PODZIEL SIĘ RAPORTEM NA FACEBOOKU
Kliknij w obrazek i podziel się raportem na Facebooku. Jeśli posiadasz własny Fanpage, wypowiedz się na temat nastrojów w Twojej firmie. Będzie to doskonały post na Twojej tablicy, który przyciągnie uwagę fanów i innych Facebookowiczów.
Z niepokojem patrzę na kondycję gospodarki oraz sektora MŚP. Pomimo trudnych warunków prowadzenia własnego biznesu (wysokie podatki i koszty prowadzenia firmy, skomplikowane procedury, nieprzyjazne instytucje), wielu przedsiębiorców zaciska zęby i jakoś sobie radzi. To jest właśnie siła polskiej gospodarki. Społeczeństwo powinno to docenić i wspomóc mikrobiznesy – korzystając z ich usług częściej – to napędzi rozwój.
Skąd ta wysoka ocena wejścia do EU?
Rozumiem, że otwarte granice sporo ułatwiają. Jednak Szwajcaria czy Norwegia też są w strefie Schengen i zachowały dużo więcej niezależności niż my.
Pomimo ogromnej ilości programów pomocowych to jak tak się całościowo patrzy najbardziej wykorzystują je miasta, czy duże firmy, a mali przedsiębiorcy są w zdecydowanej mniejszości…