Kobiece wsparcie dla kobiecego biznesu

Biznes na obcasach

Propagowanie idei przedsiębiorczości, jako nowego stylu życia wśród kobiet i wspieranie rozwoju firm prowadzonych przez kobiety stało się w ostatnich latach obiektem szerokiej dyskusji na arenie międzynarodowej i krajowej. W Polsce kobiety stanowią 51,6% ogółu społeczeństwa i ponad 50% ludności w wieku produkcyjnym, są także statystycznie lepiej wykształcone niż mężczyźni. Liczba firm zakładanych przez kobiety sukcesywnie rośnie, wciąż jednak kobiety zdecydowania rzadziej niż mężczyźni decydują się na życiową rewolucję pod hasłem własny biznes. O przełamywaniu barier i działaniach wspomagających przedsiębiorcze kobiety rozmawiamy z Katarzyną Wierzbowską, prezeską Fundacji Przedsiębiorczości Kobiet (www.fundacjakobiet.org).

Dlaczego Polki coraz częściej zakładają własne firmy? Jakie są ich motywy?

Z badań wynika, że na tle innych krajów, Polki są bardzo przedsiębiorcze. W Polsce na 10 nowych firm, 4 zakładane są przez kobiety. Na tle Europy to naprawdę dobry wynik. Polki zakładają firmy, bo chcą realizować swoje marzenia i plany. Obserwujemy wiele przypadków, kiedy kobiety dojrzewają do roli przedsiębiorcy, kumulując wiele lat doświadczeń pracy na etacie, w administracji, w korporacji czy po prostu innej firmie i na pewnym etapie życia dochodzą do wniosku, że same chcą być swoim własnym szefem. Często wynika to z faktu, że własne firmy są dla nich metodą na pogodzenie życia rodzinnego z zawodowym, szansą na samodzielną organizację czasu i trybu pracy. Wyzwanie, jakim jest własny biznes, często podejmowane jest także w odpowiedzi na zwolnienie z poprzedniego miejsca pracy. Czy tych motywów jest więcej? Na pewno jest ich wiele, a dokładnie tyle, ile kobiecych firm i ich historii.

Jakiego rodzaju firmy kobiety otwierają najczęściej?

Trudno to określić i jednoznacznie skategoryzować, zarówno w przedmiocie jak i skali działania. Są to zarówno firmy produkcyjne, handlowe, jak i usługowe. Technologiczne, nowoczesne i tradycyjne. Firmy jednoosobowe, jak i oparte na kilku współpracownikach. Działające lokalnie i o zasięgu ogólnopolskim, gdy mowa np. o e-biznesie. Kobieca inwencja nie zna granic.

Dlaczego w ogóle mówimy o „przedsiębiorczości kobiet”? Powstają specjalne programy, organizacje wspierające kobiety, chcące założyć własny biznes. Dlaczego warto promować kobiecy biznes?

To jest pytanie retoryczne. Spójrzmy, jakie wymagania stawia wobec nas Unia Europejska co do poziomu zatrudnienia. Nie walczymy o równouprawnienie, bo wszyscy już są świadomi tego, że trzeba wyrównywać te szanse. To kwestia rozwoju naszej gospodarki i dlatego musimy sięgać po potencjał kobiet. Przedsiębiorczość nie ma płci, jednak udział kobiet w grupie przedsiębiorców wzrasta dopiero od kilkunastu lat. Wspieranie kobiet jest potrzebne z uwagi na barierę, która jest po stronie społeczeństwa, nadal widzącego kobiety w tradycyjnych rolach.

Czy to właśnie tradycyjne postrzeganie kobiecych ról jest największą barierą na drodze do własnej firmy?

Z naszych obserwacji, co nie zawsze potwierdzają badania, wynika, że największą barierą kobiet na drodze do przedsiębiorczości jest brak wiary we własne siły. To bariera wewnętrzna, ale często umacniana przez najbliższe otoczenie, które nie daje wsparcia w dążeniu do samorealizacji poprzez własną działalność gospodarczą. Kobiety są odwodzone od pomysłu założenia własnej firmy, często poprzez argumentację, że sobie nie poradzą. Na to nakłada się tradycyjne postrzeganie roli kobiety, jako inicjatorki i organizatorki życia rodzinnego, opiekunki dzieci. I ta bariera jest bardzo specyficzna dla kobiet. Mężczyźni rzadko borykają się z tego rodzaju balastem emocjonalnym. Tymczasem kobiety, które prowadzą własne firmy i są obciążone obowiązkami domowymi, bardzo dobrze sobie radzą z pogodzeniem tych dwóch sfer życia. I w końcu przeważnie znajdują wsparcie i uznanie u najbliższych.

Ale to nie jedyna bariera?

Kolejną barierą jest brak pomysłu na firmę. Są kobiety, które czują w sobie “ducha przedsiębiorczości”, ale potrzebują podpowiedzi i inspiracji, w jakim obszarze go realizować. Obserwujemy sporą grupę kobiet bez konkretnego pomysłu na biznes, ale z determinacją i wolą działania oraz wiarą, że poradzą sobie z prowadzeniem firmy. Z drugiej strony są panie z pasją i zidentyfikowanym obszarem biznesowym, ale też deficytem wiedzy o tym, jak zarządzać, gdzie i jak szukać klientów, jak poradzić sobie z formalnościami np. z księgowością, podatkami i aspektami prawnymi.
Trzecia bariera, dość powszechnie eksponowana w publicznej debacie, to bariera dostępu do finansowania. Ale nie jest to już specyfika przedsiębiorczości kobiet, tylko przedsiębiorczości w ogóle. Osobiście uważam, że jest zdecydowanie mniej istotna niż te poprzednie. Znajduję potwierdzenie tej tezy, przyglądając się sukcesom kobiet prowadzącym własne firmy. Istnieje wiele źródeł i instrumentów finansowania własnych biznesów, tylko nie zawsze wiedza o nich jest powszechnie dostępna.

Jakiego rodzaju wsparcia mogą oczekiwać kobiety zgłaszające się do Fundacji?

Właśnie na analizie barier i specyfiki działania kobiet w biznesie oparliśmy program Fundacji Przedsiębiorczości Kobiet. Naszym głównym projektem jest akcja „100 Nowych Firm“. Aktualnie realizujemy pierwszą turę programu, w którym postawiłyśmy sobie za cel udzielenie realnego wsparcia i doprowadzenie do powstania co roku 100 nowych przedsięwzięć biznesowych. Może to być założenie nowej firmy i wypracowanie jej modelu biznesowego. Może to być także rozwinięcie istniejącej inicjatywy – wejście na nowy rynek, dywersyfikacja działalności, powiększenie skali działania, pozyskanie nowych klientów strategicznych itp. W ramach tego programu, oferujemy wsparcie Mentorek Przedsiębiorczości Kobiet. W rolę Mentorek wcieliło się już 25 kobiet sukcesu, a w programie bierze udział blisko 40 beneficjentek. Ponieważ zainteresowanie nim jest ogromne, przewidujemy uruchomienie kolejnych etapów i rekrutację nowych uczestniczek.

Kim są wspomniane Mentorki?

Współpracujemy z Fundacją Ambasada Przedsiębiorczości Kobiet, która realizuje w Polsce projekt Sieć Ambasadorów Przedsiębiorczości Kobiet. Do grona Ambasadorek Przedsiębiorczości Kobiet zaproszone zostały panie, które spełniły określone kryteria: prowadzenie własnej firmy i doświadczenie w kierowaniu przedsiębiorstwem, aktywność społeczna potwierdzona rekomendacjami organizacji pozarządowych, przestrzeganie standardów etycznych w biznesie oraz zamiar zaangażowania się w popularyzację i wspieranie idei przedsiębiorczości kobiet. To głównie Ambasadorki pełnią funkcję Mentorek Przedsiębiorczości Kobiet i robią to społecznie, bez wynagrodzenia. Wszystkie Mentorki przechodzą specjalistyczne szkolenie, które wyposaża ich w narzędzia i taktyki niezbędne do wspierania innych pań w zakładaniu i rozwijaniu własnych biznesów. Szkolenia organizujemy cyklicznie w Warszawie i w innych miastach.

Na czym polega praca z Mentorką?

Mentorki odbywają z beneficjentkami sesje mentorskie, mające na celu wsparcie w realizacji zaplanowanych działań i podniesienie prawdopodobieństwa osiągnięcia sukcesu. Uczestniczki programu same wybierają swoje Mentorki, które następnie akceptują te wybory. Praca z Mentorką polega na ustaleniu konkretnych, mierzalnych i realnych do osiągnięcia celów związanych z realizacją nowego przedsięwzięcia biznesowego. Mentorka udziela wsparcia, motywuje, a jeśli to konieczne – czasem sceptycznie ocenia i nie szczędzi konstruktywnej krytyki. Zadaje odpowiednie pytania. Słucha. Mentoring opiera się na wzajemnym zaufaniu. Tworzy się relacja starsza siostra-młodsza siostra, bo mentorka z pozycji osoby doświadczonej często widzi sytuację z pełniejszej perspektywy. W naszym projekcie relacja mentoringowa trwa 6 miesięcy. Po zakończeniu procesu dokonujemy ewaluacji założonych na początku celów udziału w projekcie.

Wymiana doświadczeń odgrywa tu więc ogromną rolę. My kobiety uwielbiamy przecież rozmawiać i jesteśmy zdecydowanie bardziej otwarte, jeśli chodzi zarówno o udzielanie pomocy, jak i zwracanie się o nią.     

Dokładnie tak. Do takiej właśnie współpracy stworzyliśmy Sieć Przedsiębiorczych Kobiet, która działa offline i online, na Facebooku. To społeczność osób zainteresowanych tematem przedsiębiorczości kobiet. Należą do niej osoby, które prowadzą swoje firmy, jak również takie, które to dopiero planują, ale jeszcze tego nie zrobiły, wahają się, szukają wspólniczek. Sieć stwarza możliwość interakcji, spotkania, wzajemnej wymiany idei. Organizujemy otwarte konferencje, które mają walor edukacyjny i networkingowy. Pokazujemy pozytywne przykłady kobiet sukcesu, które są inspiracją dla innych. Najbliższa konferencja zatytułowana Jak z sukcesem rozwijać swoją własną firmę? Przedsiębiorczość Kobiet w Polsce – 5 Filarów Wzrostu odbędzie się 11 czerwca w Warszawie.

Jakie są największe atuty kobiet w osiąganiu obranego celu – doświadczenie, wykształcenie czy ambicje?

W osiągnięciu sukcesu w biznesie, bo jak rozumiem, o taki cel chodzi, ważna jest kombinacja kilku czynników, z których najważniejszym zdaje się być pasja i determinacja w działaniu. Czynnikami sprzyjającymi są niewątpliwie edukacja, czyli wiedza i doświadczenie, choć widzimy, że sukces przypada w udziale także bardzo młodym osobom, które nie mają jeszcze zbyt dużego doświadczenia. Ważna jest też intuicja. Kobiety w biznesie często przejawiają dużą wrażliwość społeczną. I jak sądzę, ta wrażliwość jest im po prostu dana i w ich przypadku bardzo naturalna. Stanowi potencjał, zresztą nie zawsze wykorzystany, do budowy przewagi konkurencyjnej ich firm. Nie ma idealnej receptury na sukces. Ale stoi za nim zawsze konkretna osoba!

***

ORGANIZACJE WSPIERAJĄCE PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ KOBIET

Europejskie Stowarzyszenie Mentorek „Mentoring bez granic” www.mentoringdlakobiet.eu
Fundacja Ambasada Przedsiebiorczosci Kobiet www.ambas.pl
Fundacja Centrum Promocji Kobiet www.promocjakobiet.pl
Fundacja Kreowania Przedsiębiorczości “BeFirst” www.befirst.com.pl
Fundacja Przedsiębiorczości Kobiet www.fundacjakobiet.org
Klub Kobiet Przedsiębiorczych www.klubkp.pl
Kongres Kobiet www.kongreskobiet.pl
Kobieca Sieć Aniołów Biznesu www.ksab.pl
Międzynarodowe Forum Kobiet www.mfk.org.pl
Projekt “Sukces Pisany Szminką” http://www.sukcespisanyszminka.pl
Sieć Wspierania Rozwoju Przedsiębiorczości Kobiet www.kobietywbiznesie.opi.org.pl/
Stowarzyszenie European Professional Women’s Network www.europeanpwn.net, warsaw@europeanpwn.net
Stowarzyszenie „Aktywność Kobiet na Dolnym Śląsku www.aktywnosckobiet.pl
Vital Voices Poland www.vitalvoices.pl
Young Women Entrepreneurs Association www.ywea.org