Poniżej przedstawiamy kompendium wiedzy na temat świadczenia usług drogą elektroniczną. Szacunki mówią, że wartość samego tylko polskiego rynku handlu elektronicznego wyniesie w tym roku 33 mld zł, a przecież pojęcie świadczenia usług jest o wiele szersze. Jeżeli więc w jakikolwiek sposób świadczycie usługi elektroniczne, to poniższa dawka wiedzy w pytaniach i odpowiedziach powinna okazać się Wam bardzo przydatna.
1. Jaka ustawa reguluje świadczenie usług drogą elektroniczną?
Podstawowym aktem prawnym regulującym świadczenie usług drogą elektroniczną jest ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną, którą na potrzeby niniejszego artykułu nazwę UŚUDE.
To właśnie w tej ustawie znajdziesz definicję świadczenia usług drogą elektroniczną oraz obowiązki, jakie wiążą się ze świadczeniem tych usług.
2. Kiedy usługi są świadczone drogą elektroniczną?
Pisząc w skrócie, jeśli wykonanie usługi następuje:
– na indywidualne żądanie Użytkownika,
– bez jednoczesnej obecności stron (na odległość),
– przekazywane przez Ciebie dane są przesyłane i otrzymywane drogą elektroniczną świadczysz usługę drogą elektroniczną.
3. Przykłady usług świadczonych drogą elektroniczną
Jedną z popularniejszych usług świadczoną drogą elektroniczną jest newsletter. Kolejnym przykładem usługi świadczonej drogą elektronicznej jest sprzedaż treści cyfrowych, rozumianych jako dane wytwarzane i dostarczane w postaci cyfrowej, czyli np. sprzedaż e-booków czy programów komputerowych. Spotkałam się również z poglądem, że już prosty sklep internetowy bez funkcjonalności „konta użytkownika” przez to, że umożliwia zawieranie umów sprzedaży na odległość, należy uznać za usługę świadczoną drogą elektroniczną. Według mnie jednak jest to interpretacja zbyt daleko idąca.
4. Kogo dotyczą obowiązki wynikające z UŚUDE?
Usługodawcą, zgodnie z UŚUDE, jest osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która – chociażby ubocznie prowadząc działalność zarobkową lub zawodową – świadczy usługi drogą elektroniczną. Definicja ta jest bardzo szeroka, nie musisz być przedsiębiorcą, aby zostać uznanym za Usługodawcę, który musi spełnić obowiązki wynikające z UŚUDE.
5. Kim jest Usługobiorca?
Zgodnie z definicją Usługobiorcy zawartą w UŚUDE jest nim zarówno osoba fizyczna, osoba prawna, jak i jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która korzysta z usługi świadczonej drogą elektroniczną, czyli w zasadzie dowolny podmiot korzystający z usługi.
6. Obowiązki informacyjne Usługodawcy wynikające z UŚUDE
Usługodawca musi przekazać Usługobiorcy informacje, o których mowa w ustawie. Powinien to zrobić w wyraźny i jednoznaczny sposób. Wśród tych informacji znajdują się m.in:
– adresy elektroniczne Usługodawcy,
– imię i nazwisko, miejsce zamieszkania i adres albo nazwa lub firma oraz siedziba i adres w zależności od tego, kim jest Usługodawca.
Pozostałe wymogi informacyjne określone przez UŚUDE dotyczą świadczenia usług wymagających odpowiedniego zezwolenia oraz osoby fizycznej, której prawo do wykonywania zawodu jest uzależnione od spełnienia dodatkowych, wynikających z właściwych przepisów, wymagań.
Informacje, o których mowa w tym punkcie, powinny być dostępne przez system teleinformatyczny, z którego korzysta Usługobiorca.
7. Regulamin świadczenia usług drogą elektroniczną
Świadczysz usługi drogą elektroniczną? Powinieneś mieć regulamin świadczenia tych usług. Obowiązek ten wynika z art. 8 ust. 1 pkt 1 UŚUDE. Regulamin należy udostępnić Usługobiorcy nieodpłatnie przed zawarciem umowy o świadczenie usług – jeśli nie zrobisz tego w taki sposób, Usługobiorca nie będzie związany postanowieniami Twojego regulaminu. Tym samym, jeśli z regulaminu wynika obowiązek zapłaty za usługę, a Ty nie przedstawisz Usługobiorcy regulaminu przed zawarciem umowy, a np. wyślesz go dopiero w wiadomości e-mail potwierdzającej zamówienie usługi, Usługobiorca nie będzie zobowiązany do zapłaty wynagrodzenia za usługę, ponieważ postanowienia w tym zakresie nie będą go wiązać.
8. Zawartość regulaminu
Regulamin powinien określać w szczególności:
a) rodzaje i zakres usług świadczonych drogą elektroniczną,
b) warunki świadczenia tych usług, w tym:
– wymagania techniczne niezbędne do współpracy z systemem teleinformatycznym, którym się posługujesz (np. wymóg posiadania konta poczty elektronicznej),
– zakaz dostarczania przez Usługobiorcę treści o charakterze bezprawnym,
c) warunki zawierania i rozwiązywania umów o świadczenie usług drogą elektroniczną,
d) tryb postępowania reklamacyjnego (np. określenia, w jaki sposób należy przekazywać zgłoszenia reklamacyjne oraz w jakim terminie będą one przez Ciebie rozpatrywane).
9. Skutki braku posiadania regulaminu świadczenia usługi
Brak posiadania regulaminu, w przypadku gdy Usługobiorcą jest konsument, może zostać uznane za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów. Wynika to z art. 24 ust. 1 pkt 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, zgodnie z którym przez praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów rozumie się w szczególności naruszanie obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji.
Za stosowanie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów może nałożyć na przedsiębiorcę karę pieniężną w wysokości nie większej niż 10% obrotu osiągniętego w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary
10. Ustawa o prawach konsumenta
Jeśli jesteś przedsiębiorcą i świadczysz usługi na rzecz konsumentów, pamiętaj, żeby uwzględnić w świadczeniu usług ustawę o prawach konsumenta. Przy czym zgodnie z wytycznymi Komisji Europejskiej do „dyrektywy konsumenckiej”, którą implementuje ustawa o prawach konsumenta, nie ma ona zastosowania do usług świadczonych przez przedsiębiorcę nieodpłatnie, tym samym wydaje się, że tylko w przypadku odpłatnych usług przedsiębiorca powinien spełnić dodatkowe obowiązki wynikające z ustawy o prawach konsumenta, a jest ich sporo.
Przede wszystkim chodzi o obowiązki informacyjne wynikające z art. 12 przytoczonej ustawy, w tym w zakresie funkcjonalności treści cyfrowych oraz technicznych środkach ich ochrony, a także mających znaczenie interoperacyjnościach treści cyfrowych ze sprzętem komputerowym i oprogramowaniem, o których przedsiębiorca wie lub powinien wiedzieć. Ponadto należy zwrócić uwagę na kwestię dostarczenia treści cyfrowych a utratę prawa odstąpienia od umowy.
